Mücevher yapma zanaatı veya kuyumculuk, altın, gümüş ve diğer değerli metalleri hazırlayan, bunlardan ziynet amaçlı mücevher yapmak üzere döküm yapan kimseleri ifade eden bir zanaattır. Bu zanaatın büyük bir ekonomik değeri vardır ve eskiden beri farklı toplumlarda bulunan kadim zanaatlardan biridir.

Zanaat için gerekli araçlar:

Kuyumcular bir dizi araç kullanır, bazıları şunlardır: Metalleri eritmek ve gerekli şekilde dökümünü yapmak için (körük), zanaata özel (tokmak) olarak bilinen küçük çekiçler, bunlar en küçük çekiçlerdir. Aynı şekilde kuyumcunun üfleme işleminde kullandığı, içi boş bir demir parçasından ibaret olan (üfleç) ve mücevherleri daraltmaya veya genişletmeye, üzerine nakış ve resim yapma, yazı yazmaya yardımcı olan başka aletler de vardır.

Zanaatın Medine-i Münevvere’deki kökleri:

Madenlerin keşfinden önce de bilinen bu zanaat, maden keşfinden sonra gelişip çeşitlendi. Medine kadınları arasında altın ve gümüş takıların kullanımı yaygın olduğu için bu zanaat da eski çağlardan beri Medine-i Münevvere'de biliniyor. Bu nedenle, sakinlerinden bir kısmı kuyumculuk zanaatıyla uğraşıp, ticaretini yaptılar. Zanaatın kalitesiyle öne çıkan bu zanaatkârların bir dizi ünlü pazarı vardı. Bazı kuyumcular da diş ve burun yapmakta ustaydı. Bazıları yüzük yapar ve istenirse üzerine sahiplerinin isimlerini nakşederlerdi.

Medine-i Münevvere’de zanaatın öncüleri:

Medine-i Münevvere kuyumculuk ve mücevher zanaatıyla ünlüydü. Bu zanaatın mensupları olan grup "Cevherciyye" adıyla anılırdı. Bunların bir kısmı gümüş takılar yapmakla tanınırken, diğerbir kısmı da altın takılar yapma hususunda ünlüydü.

Medine-i Münevvere’de zanaatın geleceği:

Bugün, başta Mescid-i Nebevi civarında olmak üzere çok sayıda altın ve gümüş mağazası bulunan Medine’de, farklı mücevher ve takı çeşitlerinde yüzlerce tasarım ve şekil bulunmaktadır.

Çoğu zanaat pazarına ithal ürünler hâkim olmaya başladı ve bölgenin geçmişte ünlü olduğu yerel zanaat geriledi.

Bu nedenle Suudi Arabistan Krallığı, Suudi gençlerini kuyumculuk alanında yetiştirmeye çalışmaktadır. Yerli üretimi geliştirmek için en son teknolojilerle donatılmış eğitim merkezleri kurmaktadır.